Композитор және ұстаз Қазақстанға, Кеңестер Одагына, Шетелге танымал Қазақстан Халық Әртісі профессор Базарбай Сағадиұлы Жұманиязов туралы бірнеше толықтама деректер.
Оның шығармалары опера Махамбет, кантаталары Жер,Отан туралы кантата,Халқым туралы поэма және тағы басқа симфониялық шығармалары, Дала,Қуаныш,Айтыс,1731 жыл, көптеген ән — романстары қазіргі заманғы отандық кәсіби музыканың дамуына елеулі үлес болып саналады.Соңдай ақ ол бірнеше спектакль мен кинофильмдерге музыка жазған .Жұманиязов шығармалары жоғарғы көркемдігімен ұлттық ән бояуымен ерекшеленеді. Шетелде де оның музыкасын жоғары бағалайды.Қызы Әселдін (Ресей танымал кең профильді зерттеушісі ) есінде «бір неміс кісісі Кеңестер Одағына арнайы делегациямен келген еді, оның Дала симфониялық поэмасын естігенде әкемнің фамилиясын бірнеше рет сұрап жылы сезім қалдырды.Ал папамның түрі атақты экстрасенс Вольф Мессингке келеді’’ дейді.
Белгілі музыка зерттеушілер Т Жұмалиева, C.Күзембаева ,Ү .Жұмақова , А. Кетегенова,В.Недлина,Д.Ахметбекова өз еңбектерінде оның көркемдік бейнелеу құралдарына деген көзқарасы, ұлттық ерекшеліктері және 1960-1680 жылдардағы жаңару стильдік ізденістерді біріктіреді .Оның музыкадағы көптеген инновациялық жаңалықтары әлі де өзекті және тың болып тұр» деп тұжырымдайды
Қазақ тілі мен әдебиетінің жетекші мұғалімі ,зейнеткер Бекбосынова Сәуле Боранбайқызы «қазақта ол сияқты композитор жоқ» деп мэртебелейді.(Отанымыздың аса құрметті соғысқа қатысқан ер-жүрек ардагер полковник Боранбай Бекбосыновтың қызы).Атақты ақын Қазақстан халық жазушысы Хамит Ерғалиев Базарбай Жұманиязовты «қазақтың Шуберті» деген. Бүкіл Республика білетін жазушы,академик Ғабит Мүсрепов «Сагадиевич « деп ерекше атап қадірлеген.Ал өзінің белгілі «Ұлпан романындағы алдыңғы кейіпкер Ұлпанның қасиетті міңездерін Базарбай Жүманиязовтың зайыбы Гүлбанудан алдым», — деп айтқан. Осыны тарихи жағдай деп түсінуге болады,Базарбай Сағадиұлы көптеген елдің зиялы қауымдарымен жұмыс істесіп,үйбе -үй араласқан еді.
Осыдан екi жыл бұрын Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың бұйрығымен Алматы және Орал қалаларында оның атына көшелер берілінді.
Базарбай Жұманиязов 1936 жылы 1 қарашада Орал өңірінде Батыс Қазақстанда туған.Көп жылдар бойы Композиторлар Одағын басқарған,Опера және Балет театрының директоры болған,Қазақстан Мемлекеттік консерваториясында ұстаз профессор болып істеді.Алматы қаласына да еңбек сіңірген қайраткер.70-80 жылдары қала комитетінің мүшесі болған.Зайыбы Гулбану Майкенқызы мен өмір бойы жарты ғасырдай тұрды.Әні » Көп қарадым суретіне » сол кісіге арналған.
Фотода 1992 жыл ,туған жерде Орда ауданында еңбекшілермен кездесу
Фотода 1975 жыл солдан оңға қарай 1-ші қатар Ғ.Мүсрепов,Е.Брусиловский,2-ші қатар Б.Жұманиязов, Ю.Кельберг, А. Кельберг, К.Күмісбеков
Композитор и педагог известен в Казахстане, Советском Союзе и за рубежом.
Дополнительная информация о народном артисте Казахстана профессоре Базарбае Сагадиулы Жуманиязове.
Среди его произведений – опера «Махамбет», кантаты «Жер», кантата о Родине, поэма о народе моем и другие симфонические произведения, «Дала», «Куаныш», «Айтыс», 1731 г., множество песен и романсов,музыка к фильмам, которые считаются значительным вкладом в развитие современной отечественной профессиональной музыки.Произведения Джуманиязова отличаются высоким художественным качеством и колоритом народных песен. Его музыка высоко ценится и за границей.По воспоминаниям его дочери Асель( российский исследователь) »
В Советский Союз со специальной делегацией приехал один немец, и когда он услышал его симфоническую поэму «Дала», то несколько раз спросил фамилию моего отца и оставил теплое чувство.А мой отец похож на знаменитого экстрасенса Вольфа Мессинга».
Известные исследователи музыки: Т. Жумалиева, C. Кузембаева, У. Жумакова, А. Кетегенова, В. Недлина, Д. Ахметбекова отмечают,оригинальные средства художественной передачи, национальные особенности, стилистические поиски «Обновления» времен 1960-1680-х гг.. Многие его новации в музыке до сих пор актуальны и свежи.
Ведущий преподаватель казахского языка и литературы, пенсионерка Сауле Боранбаевна Бекбосынова говорит, что «такого композитора, как он, в Казахстане нет» (дочь известного героя войны,полковника Боранбая Бекбосынова). Знаменитый поэт,Народный писатель Казахстана Хамит Ергалиев называл Джуманиязова «казахским Шубертом».Всем знакомый писатель ,академик Габит Мусрепов называл его почтительно -ласково «Сагадиевич». А вот особые качества Улпан, главной героини романа «Улпан», я cлепил с характера Гульбану, то есть с супруги Базарбая Джуманиязова». Вот такие значимые исторические моменты.
Два года назад по распоряжению Нурсултана Абишевича Назарбаева его именем названы улицы в городах Алматы и Уральске.
Базарбай Джуманиязов родился 1 ноября 1936 года в Орде в Уральской области. Много лет возглавлял Союз композиторов, был директором Театра оперы и балета, работал педагогом и профессором в Казахстанской государственной консерватории. Жена, Гульбану Майкеновна, прожила с ним полвека, ей посвящена его песня «Я долго смотрел на твою картину».
На фото Б.Джуманиязов с супругой
На фото 1975 г., слева направо 1-й ряд Г. Мусрепов, Е. Брусиловский, 2-й ряд Б. Жуманиязов, Ю. Кельберг, А. Кельберг, К. Кумисбеков