Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында баяндалған саяси ойлаудың жаңа парадигмасы контекстіндегі Қазақстанның музыкалық өнерінің мазмұнын талдау әртүрлі бағыттар бойынша сәтті жүзеге асырылуда. Биылғы жылы Қазақстан Республикасының Халық әртісі, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, профессор, Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының кафедра меңгерушісі Жаманбаев Базарғали Әжиевичке арналған «Мұғалім туралы сөз» атты кітап жарық көрді. Танымал дирижер, талантты, үнемі ізденіс үстінде жүрген ұстаз. Қазақстанның хор және оркестр өнерінің көрнекті өкілі жоғарыда көрсетілген жұмыста толыққанды жарықтандыру тапты, еңбектің форматы бүгінгі күнге ұқсастығы жоқ. Атақты дирижер, көрнекті тұлғаға арналған бұл басылым, атап айтқанда музыкалық колледждердің студенттері мен оқытушылары, жоғары өнер оқу орындарының студенттері, дирижерлер, кәсіби музыканттар және т.б. көптеген қауымның қызығушылығын тудырды.
Басылымға Республикаға танымал ғалым-педагогтар қатысты, олардың арасында ғылыми-зерттеу жобасының жетекшілері — педагогика ғылымдарының докторы, МКТУХ. Яссауи профессоры, Сыдықова Р.Ш. және педагогика ғылымдарының кандидаты, Құрманғазы атындағы ҚҰК профессоры Л.Т.Қалиақбарова.»Туған ел» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру контекстіндегі Қазақстан композиторларының шығармаларын көркемдік-орындаушылық интерпретациялаудың этномәдени аспектілерін кеңінен ашты.
Мақала авторларының қатарына Р.У.Жаманова, А.Қ. Мұсаходжаева Ж.Е. Еркімбеков, Е.Б.Серкебаев, З.Ш. Шакеримова, С. Массовер, П.Г. Негманова, Х.К. Мусина т.б. кірді. Олардың барлығы ҚР БҒМ Республикалық ғылыми жобасының барлық қатысушылары. Сонымен қатар, еңбектің ішінде музыкалық өнер саласындағы танымал тұлғалар, профессорлар мен музыканттар, музыкалық білім беру психологиясы саласындағы мамандар, көп жылдық кәсіби тәртіптің тарихын және жемісін, шебердің жоғары нәтижелі шығармашылық бағдарламасын іске асырған, «Хор мектебінің» ізбасарлары-оқушылары. Олардың арасында Л.А. Айдарбекова, Я.С. Рудковский, А.Оразғалиев, М.Әмзе, В.Э.Шиллер, Г.Берекешев, А. Розинкин және т.б. бар.
Зерттеу жобасын екі жоғары оқу орны орындады, олар: Яссауи атындағы ХҚТУ және Құрманғазы атындағы ҚҰК «Музыкалық білім және психология» кафедрасы. Қазақстан композиторларының дәстүрлі музыкасы мен хор шығармаларын сақтау және насихаттау және олардың маңыздылығын ұғыну және білім берудің мәдени шығармашылық парадигмасы тұрғысынан арттыру отандық мәдени саясаттың аса өзекті бағытын құрайды. Осы тараптан ұсынылған басылымдағы ғылыми ойдың жаңалығы анық, жобаның мақсатына қол жеткізілді және ол дәстүрлі-әншілік сабақтастықтың интеграциялық процестерін зерттеуден тұрады, хор және музыкалық мәдениет, Қазақстан композиторларының қазіргі заманғы музыкалық шығармаларында көрініс тапты. Жиналған мол тәжірибе, білікті дағдылар және сүйікті мамандықты терең білу ғылыми очерктерде, эсселерде, естеліктерде, пікірлерде мен рецензияларда апробациялау үшін құнды материал ретінде қарастырылды. Кітаптың негізгі мақсаты болашақ ұрпақ үшін отандық хор өнері майталманының ауқымды шығармашылық зертханасында бар озық білімді сақтау және жүйелеу болып табылады.
Зерттеу үшін бұл өнер қайраткерінің бай тәжириебесін таңдау өте заңды, оның шығармашылық ғұмырына деген қызығушылық аз емес, өйткені Базарғали Әжіұлы конструктивті және креативті ойлы, кәсіби мәселелерді шешудің жаңа жолдарын табуға және әрбір бастаушы дирижер үшін жеке және логикалық тұрғыдан тексерілген даму пішімін іздестіруде ынталы тұлға болып табылады.
Жаманбаев Б. А. қазір өз ізбасарларына-оқушыларына кеңес беруді жалғастыруда, олардың көпшілігі біздің елімізде ғана емес, шетелде де танымал дирижерлар.
Қазіргі таңда шығармашылық дирижерлік-хор қызметін меңгеру дағдыларын қалыптастыруға бағытталған маэстроның «Таңғы этюдтар» атты жаңа шығармашылық жобасы үлкен танымалдыққа ие, ондағы басты міндет отандық білім беру жүйесін жаңғырту контекстінде әрбір білім алушының сезімдік-эмоционалдық әлеуетін пайдалана білу болып табылады.
Гүлмира МУСАГУЛОВА
Өнертану кандидаты, профессор
Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының
Музыкатану, Арт-менеджмент және ӘГП факультетінің деканы